Oyunların şekillerine göre dağılım
Halk oyunları genel olarak beş gurupta toplanmaktadır.
- Tek kişi tarafından oynanalar
- İki kişi tarafından oynanalar
- Üç kişi tarafından oynanalar
- Dört kişi tarafından oynanalar
- Guruplar tarafından yürüten oyunlar (Toplu olarak oynanalar)
- Tutunma, halka biçiminde ya da dağınık bir düzende oynanan oyunlar
- Kadınlar tarafından oynananlar
- Erkekler tarafından oynananlar
İnsanların kendi varlıklarına verdikleri değer yanında, tabiattaki tüm varlıklara karşı büyük bir yakınlık gösterdikleri içindir ki; tabiat, duygularının anlatılmasına yardım eden canlı motif olarak kullanılmaktan büyük zevk duymuşlardır. Bu itibarla insanların çeşitli varlıları taklit etmesiyle ortay çıkmaya başlayan oyunların başında hayvan taklitleri gelmektedir.
Hayvan öğesi birçok yöremizde halkımız tarafından oyunlarımıza konu edilmiştir.
Ülkemizde halk oyunlarında kullanılan hayvan taklitlerinden bazıları
Turna, at, kartal, deve, keklik, kedi, kurt, koç, ördek, teke, çekirge, serçe, ayı, bülbül, eşek, horoz, karga, koyun ve tavuk, güvercin, arı, kaz, kuzu ve manda, domuz, geyik, kirpi, tilki, ceylan, kaplumbağa vb.
Çalgısız Oynama Geleneği
Geleneksel halk oyunlarımıza sayılamayacak kadar zengin araç malzeme olmuştur. Burada hemen hepsinden söz etmekten ziyade ağırlık kazanmış ve ülke genelinde yaygınlık gösteren araç-gereç ve oyunlara değinilecektir.Kaşık:
Kaşıkla oynanan oyunlar genellikle Ankara’dan itibaren Batı Bölgelerimize, İç Anadolu, Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde geniş bir coğrafya içerinde yaygın bir şekilde görülmektedir. Kaşık ayrıca oynayanların şevkini, ritim duygusunu arttırmakta ve oyuna konsantre olmasını sağlamaktadır. Kaşığı hem erkekler hem de kadınlar kullanmaktadır.
Sopa:
Sopa, değnek, çubuk gibi, ağaçtan elde edilen bir takım araçlarla oyunlar oynanmıştır.
Sopa ile oynan oyunlar genelde iki kişi tarafından oynanmaktadır. Kavga ve savaşı temsil etmektedir.
Kılıç-Kalkan:
Bu tür oyunlar güce, fiziğe ve dayanaklılığa bağlı olduğu kadar maharete ustalığa ve estetik güzelliğe bağlıdır. Oyuncu oynadığı oyunu bir toplum önünde oynamaktadır. Kılıç-kalkan oyunları zorluklarından dolayı bazı yörelerimizde yerini sopaya bırakmıştır.
Bıçak:
Bu tür oyunlar genellikle iki erkek tarafından oynanmaktadır. Kesici ve vurucu araçla oynanan oyunlar genelde erkekler tarafından tek, iki, dört ve bazen de gurup oyunlarında görülür.